พิธีอุปสมบทคืออะไร? ขั้นตอนและความสำคัญในวัฒนธรรมไทย

พิธีอุปสมบท เป็นพิธีกรรมศักดิ์สิทธิ์ที่มีความสำคัญและอยู่คู่กับสังคมวัฒนธรรมไทยมาอย่างยาวนาน เรียกได้ว่าเป็นเป้าหมายที่มีคุณค่าและสำคัญในชีวิตของชายไทยเป็นอย่างมาก เพราะเป็นพิธีบวชพระที่สะท้อนทั้งความศรัทธา การเจริญเติบโตทางจิตวิญญาณ และความรู้คุณกตัญญูต่อพ่อแม่ ผู้มีพระคุณ ซึ่งหากพูดถึงพิธีอุปสมบท ถือว่าเป็นพิธีที่มีความละเอียดอ่อน ในบทความนี้จึงจะพาทุกคนมาทำความรู้จักพิธีอุปสมบทอย่างแท้จริง เพื่อให้เข้าใจถึงคุณค่าและความสำคัญของพิธีงานบวชอุปสมบทในสังคมไทย

โดยในบทความนี้จะพามาทำความรู้จักกับพิธีอุปสมบท คืออะไร? เพื่อให้เข้าใจถึงคุณค่าและความสำคัญให้ดียิ่งขึ้น พร้อมกับตอบข้อสงสัยเกี่ยวกับความเชื่อเรื่องการบวช? การอุปสมบทมีกี่วิธี อะไรบ้าง? อานิสงส์ของการบวชพระมีอะไรบ้าง? และการสละซึ่งความเป็นฆราวาสสำหรับการอุปสมบท มีอะไรบ้าง? เป็นต้น เนื่องจากพิธีอุปสมบทถือเป็นพิธีกรรมที่มีความสำคัญไม่น้อยไปกว่าพิธีกรรมอื่น ๆ ที่ได้รับความนิยมในปัจจุบัน เช่น พิธีบวงสรวงทวยเทพ หรือพิธีบวงสรวงเปิดกิจการ เป็นต้น

พิธีอุปสมบท การบวชพระ คืออะไร

การเข้าร่วมงานอุปสมบท คือ การบวชเพื่อศึกษาและปฏิบัติธรรม เชื่อว่าเป็นการขัดเกลากิเลสชำระจิตสันดานให้สะอาดและบริสุทธิ์ โดยมีจุดประสงค์เพื่อให้ผู้บวชเป็นผู้ประเสริฐที่มีศีลธรรมอันที่งามและประเสริฐ และทำลายความชั่วไม่ให้ปรากฎขึ้นมา มีความสะอาดทั้งกาย วาจา และจิตใจ ซึ่งในพิธีอุปสมบทจะเป็นการบำเพ็ญความดี ละเว้นจากการเบียดเบียนตนและผู้อื่น นำพาให้ชีวิตมีความสงบ ร่มเย็น ซึ่งจุดหมายสูงสุดของการบวชอุปสมบท คือ พระนิพพาน 

การอุปสมบท แปลว่า การเข้าถึง มาจากภาษาบาลีที่อ่านว่า “ปพฺพชฺชา” หมายความว่า ไปโดยสิ้นเชิง หรือ เว้นโดยสิ้นเชิง ซึ่งในบริบทของการบวชพระ กล่าวได้ว่าพิธีอุปสมบท หมายถึงการเข้าถึงพระธรรม ซึ่งถือว่าเป็นการสืบต่อขนมธรรมเนียมที่ดีของสังคมไทย โดยในปัจจุบันมีวิธีการอุปสมบทมีอยู่ 3 วิธี ได้แก่

  1. เอหิภิกขุอุปสัมปทา คือ การบวชด้วยพระวาจาของพระพุทธเจ้า ซึ่งเป็นรูปแบบของการอุปสมบทที่มีเฉพาะในสมัยที่พระพุทธเจ้ายังมีพระชนม์ชีพอยู่
  2. ติสรณคมนูปสัมปทา คือ การบวชที่พึงระลึกถึง พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์
  3. ญัตติจตุตถกัมมอุปสัมปทา คือ การบวชด้วยคำประกาศย้ำ 3 ครั้ง รวมทั้งคำประกาศนำเป็นครั้งที่ 4 เป็นวิธีที่พระพุทธเจ้าให้สงฆ์บวชให้แก่กุลบุตร

การสละซึ่งความเป็นฆราวาสสำหรับการอุปสมบท มีอะไรบ้าง

สำหรับผู้ที่ต้องการเข้าร่วมพิธีอุปสมบทอย่างถูกต้อง และเข้าถึงพระธรรมอย่างแท้จริง จะต้องไปจากความเป็นฆราวาสไปสู่การเป็นบรรพชิต หรือก็คือ การละเสียจากวิสัยที่มนุษย์บนโลกทั่วไปมีกันโดยสิ้นเชิง โดยการสละซึ่งความเป็นฆราวาสสำหรับการอุปสมบท มีอยู่ทั้งหมด 7 ข้อ ดังต่อไปนี้

  • การสละความมีทรัพย์ ดำรงชีวิตด้วยปัจจัยที่ผู้มีศรัทธานำมาถวายเท่านั้น
  • การสละวงศ์ญาติทั้งหลาย ไม่ห่วงหา ไม่ช่วยเหลือ ไม่ห่วงใยทั้งครอบครัว คนรัก เพื่อนฝูง และญาติพี่น้อง
  • การละเครื่องนุ่งห่มอย่างฆราวาส รวมถึงละเว้นเครื่องหอมและการเสริมสร้างความสวยงามต่าง ๆ โดยสิ้นเชิง
  • การละการกินอยู่อย่างฆราวาส หรือก็คือ ผู้อุปสมบทจะต้องฉันอาหารตามเวลาที่กำหนดและละเว้นการฉันอาหารในตอนกลางคืน
  • การละการใช้สอยอย่างฆราวาส การละซึ่งของที่ไม่จำเป็นในชีวิต
  • การละอาการกิริยาวาจาอย่างฆราวาส ต้องมีความสำรวม กำหนดจิตให้รู้เท่าทันถึงสิ่งที่กำลังจะกล่าวออกมา และไม่พูดเพื่อสนองกิเลสส่วนตน
  • การละความรู้สึกนึกคิดอย่างฆราวาสสิ้นเชิง เช่น ความคิดเชิงชู้สาว, กามคุณ , การสร้างครอบครัว และความร่ำรวย เป็นต้น

อานิสงส์ที่ได้รับจากพิธีอุปสมบท

หลายคนอาจจะยังไม่ทราบว่าอานิสงส์การบวชมี 3 ระดับ คืออะไร? โดยอานิสงส์การบวชพระ หรืออานิสงส์การบวชที่ได้รับจากพิธีอุปสมบทมีทั้งต่อตัวเอง ต่อผู้มีพระคุณ และต่อศาสนา ดังต่อไปนี้

อานิสงส์ต่อตัวเอง

ผู้อุปสมบทจะได้รับอานิสงส์ต่อตัวเองอยู่ 2 ด้านหลัก ๆ ได้แก่ ช่วยให้เกิดการหลุดพ้นจากวัตสงสารหรือนิพพาน เชื่อว่าจะไม่ต้องเวียนว่ายตายเกิดเพื่อให้เกิดความทุกข์ทรมานในชาติต่อ ๆ ไป และอีกด้านคือทำให้ใจเย็น ควบคุมจิตใจและมีสติมากขึ้น เพราะความใจร้อนและอารมณ์ชั่ววูบจะนำมาสู่เหตุทะเลาะหรือเรื่องบาดหมางต่อไปได้

อานิสงส์ต่อผู้มีพระคุณ

การเข้าพิธีอุปสมบทจะส่งผลทำให้พ่อแม่ ครอบครัว ญาติพี่น้องที่ได้เลี้ยงดูผู้อุปสมบทนั้นมีความสงบสุข ปลื้มปิติยืนดี เรียกได้ว่าเป็นการทดแทนบุญคุณและค่าน้ำนมตามความเชื่อทางพระพุทธศาสนา

อานิสงส์ต่อพระศาสนา

รู้หรือไม่ว่าการคงอยู่ของพระพุทธศาสนาเกิดขึ้นจากอะไร? แน่นอนว่าหากยังคงมีการสืบทอดพระธรรมคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าก็จะทำให้พระพุทธศาสนายังคงดำรงต่อไป อาจกล่าวได้ว่า พิธีอุปสมบท ถือเป็นการสร้างบุญที่ยิ่งใหญ่ เพราะเป็นการสืบทอดพระพุทธศาสนาให้ยังคงอยู่สืบต่อไป เพื่อให้ลูกหลานหรือคนรุ่นหลังยังคงได้ศึกษาพระธรรมต่อไป

บทสรุป

การเข้าร่วมพิธีอุปสมบท เป็นรูปแบบของการสืบสานต่อของขนบธรรมเนียมวัฒนธรรมไทย ซึ่งในการบวชพระก็จะต้องปฏิบัติอยู่ในศีลธรรมอันดีและประเสริฐ และเป็นผู้ที่มีความสะอาดทั้งกาย วาจา และจิตใจ ส่วนทางด้านครอบครัวหรือญาติพี่น้องของผู้ที่เข้าพิธีอุปสมบทก็จะต้องจัดเตรียมของต่าง ๆ ที่มีความสำคัญและจำเป็นสำหรับพิธีกรรม ไม่ว่าจะเป็น อุปกรณ์เครื่องใช้ส่วนตัวสำหรับพระ, พานธูปเทียนแพ, โต๊ะหมู่บูชา, อาหารเลี้ยงพระ, ดอกไม้มงคล และสิ่งของอื่น ๆ อย่างครบถ้วนและเหมาะสม

นอกจากพิธีอุปสมบทหรือพิธีทางศาสนาอื่น ๆ แล้ว การประกอบพิธีกรรมต่าง ๆ ก็ควรจะได้รับการดูแลและให้คำแนะนำอย่างถูกต้องจากผู้เชี่ยวชาญโดยเฉพาะ ซึ่งทาง ‘สิริมงคล ออแกไนเซอร์’ พร้อมให้บริการประกอบพิธีบวงสรวงอย่างถูกต้องและเหมาะสม เพื่อให้คุณสามารถจัดทำพิธีต่าง ๆ ได้อย่างราบรื่น สามารถติดต่อได้ทางเว็บไซต์ หรือสอบถามเพิ่มเติมได้ที่เบอร์ 098-278-9887 และ 082-641-5953

AsiaSearch