การถวายสังฆทานอุทิศให้ผู้ล่วงลับ เป็นประเพณีปฏิบัติที่มีการสืบต่อกันมายาวอย่างนานสำหรับชาวพุทธ เพื่อเป็นการแสดงถึงความเคารพ ความกตัญญู และส่งผลบุญให้กับบรรพบุรุษ ญาติพี่น้อง และบุคคลอันเป็นที่รักที่ได้จากไป ซึ่งหลายคนอาจจะยังมีข้อสงสัยว่าจะต้องเตรียมของถวายสังฆทานอย่างไร รวมถึงคำถวายสังฆทาน อุทิศส่วนกุศล เพื่อให้เป็นการถวายทานที่ได้บุญมากที่สุด!
โดยในบทความนี้จะพามาหาคำตอบว่าทำไมถึงมีการถวายสังฆทานให้ผู้ล่วงลับไปแล้ว วิธีปฏิบัติดังกล่าวเป็นไปตามความเชื่อทางศาสนาอย่างไร? ควรจะถวายสังฆทานกี่โมง? พร้อมวิธีการเตรียมของถวายสังฆทานให้ผู้ล่วงลับ และที่ขาดไม่ได้ คือ บทสวดถวายสังฆทาน พร้อมคำแปลนั่นเอง
การถวายสังฆทานอุทิศให้ผู้ล่วงลับตามความเชื่อทางศาสนา
การถวายสังฆทานหรือการทำบุญสังฆทานให้กับผู้ล่วงลับไปแล้ว เป็นประเพณีทางพุทธศาสนาที่มีการสืบต่อกันมาอย่างยาวนาน ซึ่งมีวัตถุประสงค์หลัก ๆ ในการอุทิศบุญให้ผู้ล่วงลับ เรียกได้ว่าเป็นวิธีการแสดงความเคารพ ความกตัญญูต่อบรรพบุรุษ ญาติพี่น้อง และบุคคลอันเป็นที่รักที่ได้จากไป
นอกจากนี้ ยังเชื่อว่าการถวายสังฆทานอุทิศให้ผู้ล่วงลับ จะช่วยให้ผู้ที่เสียชีวิตไปแล้ว ได้ไปสู่ภพภูมิที่ดีขึ้น โดยเฉพาะผู้เสียชีวิตที่อยู่ในภพภูมิที่เป็นทุกข์ การได้รับส่วนบุญส่วนกุศลนี้จะช่วยให้หลุดพ้นจากภพภูมิเหล่านั้นและหลุดพ้นจากความทุกข์ แถมยังเป็นหนึ่งในการทำบุญที่ผู้ถวายสังฆทานจะได้รับผลบุญเช่นเดียวกัน ซึ่งจะส่งผลให้ชีวิตมีความสงบสุข และเป็นสิริมงคลกับชีวิต
ของถวายสังฆทานให้ผู้ล่วงลับ มีอะไรบ้าง
การเตรียมของถวายสังฆทานให้ผู้ล่วงลับ หรือที่เรียกว่าชุดถวายสังฆทานให้ผู้ล่วงลับ ประกอบไปด้วยของทำสังฆทาน 7 อย่างหลัก ๆ ดังนี้
- ผ้าไตรจีวร ซึ่งควรจะเลือกสีเดียวกับที่พระสงฆ์นุ่งห่ม และคำนึงถึงความทนทาน สามารถใช้งานได้นาน
- ยารักษาโรค เช่น ยาแก้ไอ ยาแก้ปวด ยาแก้แพ้ และยาสามัญประจำบ้านต่าง ๆ
- ของดำรงชีพที่สามารถใช้ได้ในชีวิตประจำวันทั่วไป เช่น สบู่ แปรงสีฟัน ยาสีฟัน ผ้าเช็ดตัว และของใช้จำเป็นอื่น ๆ
- ของใช้ส่วนตัว โดยปกติแล้วจะเป็น มีดโกน เพื่อให้พระสงฆ์ใช้เพื่อปลงผม
- อุปกรณ์การเรียน เช่น หนังสือธรรมะ สมุด ดินสอ ปากกา เพื่อให้พระสงฆ์ได้ใช้ในการศึกษาธรรมได้อย่างมีคุณภาพ
- อุปกรณ์ให้แสงสว่าง เช่น ไฟฉาย หลอดไฟ หรือเทียน เป็นต้น
- อาหารแห้ง เช่น ข้าวสาร บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป อาหารกระป๋อง โจ๊ก รวมถึงอาหารปรุงสุกพร้อมทาน
- ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดต่าง ๆ เช่น ผงซักฟอก หรือน้ำยาล้างห้องน้ำ เป็นต้น
คําถวายสังฆทาน อุทิศ พร้อมคําแปล
หนึ่งในสิ่งที่มีความสำคัญอย่างมากสำหรับการถวายสังฆทานอุทิศให้ผู้ล่วงลับ นั่นคือ คำถวายสังฆทาน อุทิศส่วนกุศล หรือคำถวายทานที่จะช่วยให้พิธีดังกล่าวเป็นไปอย่างถูกต้องตามหลักความเชื่อมากที่สุด ซึ่งโดยปกติแล้วจะเริ่มจากคำกล่าวบูชาพระรัตนตรัย, คำอาราธนาศีล 5, ตั้งนะโม 3 จบ และตามด้วยคำถวายสังฆทานอุทิศให้ผู้ล่วงลับ
คำกล่าวบูชาพระรัตนตรัย
อะระหัง สัมมา สัมพุทโธ ภะคะวา พุทธัง ภะคะวังตัง อะภิวาเทมิ (กราบ)
สะวากขาโต ภะคะวะตา ธัมโม ธัมมังนะมะสามิ (กราบ)
สุปะฏิปันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ สังฆังนะมามิ (กราบ)
คำอาราธนาศีล 5
มะยัง ภันเต วิสุง วิสุง รักขะนัตถายะ ติสะระเณนะสะหะ ปัญจะ สีลานิยาจามะ
ทุติยัมปิ มะยังภันเต วิสุง วิสุง รักขะนัตถายะ ติสะระเณนะสะหะ ปัญจะ สีลานิยาจามะ
ตะติยัมปิ มะยังภันเต วิสุง วิสุง รักขะนัตถายะ ติสะระเณนะสะหะ ปัญจะ สีลานิยาจามะ
คำถวายสังฆทานให้ผู้ล่วงลับ
อิมานิ มะยัง ภันเต มะตะกะภัตตานิ สะปะริวารานิ ภิกขุสังฆัสสะ โอโณชะยามะ สาธุโน ภันเต ภิกขุสังโฆ อิมานิ มะตะกะภัตตานิ สะปะริวารานิ ปฏิคคัณหาตุ อัมหากังเจวะ มาตาปิตุ อาทีนัญจะ ญาตะกานัง กาละ ตะกานัง ทีฆะรัตตัง หิตายะ สุขายะ ฯ
คำแปล
ข้าแต่พระสงฆ์ผู้เจริญ ข้าพเจ้าทั้งหลายขอน้อมถวาย มะตะกะภัตตาหารทั้งบริวารเหล่านี้ แด่พระภิกษุสงฆ์ ขอพระภิกษุสงฆ์จงรับซึ่ง มะตะกะภัตตาหารกับทั้งบริวารเหล่านี้ ของข้าพเจ้าทั้งหลายเพื่อประโยชน์ เพื่อความสุขแก่ข้าพเจ้าทั้งหลาย แก่ญาติทั้งหลายที่ล่วงลับไปแล้ว มีมารดา บิดา เป็นต้นด้วย สิ้นกาลนานเทอญฯ
(กราบและนำสิ่งของประเคนพระ รับพร และกรวดน้ำ เป็นอันเสร็จสิ้น)
ช่วงเวลาที่เหมาะกับการถวายสังฆทานอุทิศให้ผู้ล่วงลับ
สำหรับผู้ที่ต้องการถวายสังฆทานอุทิศให้ผู้ล่วงลับ สามารถเลือกทำได้ในหลายโอกาส ไม่ว่าจะเป็น วันครบรอบการเสียชีวิตของผู้ที่ต้องการอุทิศส่วนกุศลให้ หรือเป็นวันเกิดของตัวผู้ทำบุญเอง และสำหรับผู้ที่ต้องการทำบุญในวันพระหรือวันสำคัญทางศาสนาต่าง ๆ ก็ถือเป็นโอกาสที่ดีเช่นเดียวกัน และอีกหนึ่งโอกาสที่มักจะมีการทำบุญหรือถวายสังฆทาน คือ หลังจากฝันถึงผู้ล่วงลับไปแล้ว เพราะเชื่อว่าจะเป็นการแสดงความห่วงใจ การระลึกถึง และอุทิศบุญกุศลส่งไปยังบุคคลเหล่านั้นได้
นอกจากนี้ ช่วงเวลาที่เหมาะสมกับการถวายสังฆทานที่มีอาหารสดหรืออาหารแห้งรวมอยู่ด้วย ควรจะเลือกเป็น 2 ช่วงเวลาที่เหมาะสม ได้แก่ ถวายก่อนเวลา 11.00 น. เนื่องจากเป็นช่วงฉันเพล และในกรณีที่สะดวกช่วงเย็น ควรถวายก่อนเวลา 18.00 น. เนื่องจากเป็นช่วงเวลาทำวัตรเย็น
บทสรุป
ตามความเชื่อทางพุทธศาสนาในเรื่องของการถวายสังฆทานอุทิศให้ผู้ล่วงลับ การถวายผ้าไตรให้ผู้ล่วงลับ และการทำบุญอื่น ๆ เพื่อความเป็นสิริมงคล เพื่อความสบายใจ และความสงบสุขในชีวิต ซึ่งการทำสังฆทานที่มีมาอย่างยาวนานนี้เช่นนี้ บ่งบอกว่าในสังคมไทยยังคงยึดถือความเชื่อเกี่ยวกับโลกหลังความตาย และมีความเชื่อมโยงกับสิ่งศักดิ์สิทธิ์อย่างแนบแน่นอยู่เสมอ
สำหรับใครที่ต้องการคำแนะนำเกี่ยวกับการประกอบพิธีบวงสรวง หรือพิธีกรรมต่าง ๆ ตามความเชื่อทางศาสนาให้ถูกต้องตามหลัก โดยพราหมณ์ทำพิธีที่มีประสบการณ์ยาวนาน และทีมงานผู้เชี่ยวชาญ สิริมงคล ออแกไนเซอร์ มีการจำหน่ายเครื่องพิธีบวงสรวง และบริการให้คำปรึกษาจัดตั้งพิธีมงคล พิธีบวงสรวงสิ่งศักดิ์สิทธิ์ อย่างครบวงจรโดยพราหมณ์อย่างถูกหลักการ
